De Cultuurvreters op pad

Behalve hard werken aan dingen als het versterken van de Palestijnse 'Civil Society' (vooral Klaartje) en het economisch welvaren van de Palestijnse boeren (vooral Thijs, met een paar uurtjes per dag), hebben we ook weer onze culturele en religieuze verkenning van het heilige land opgepakt.

Op een vrije maandagochtend heb ik (Thijs) me verdiept in de geschiedenis van Jeruzalem. Anderhalf uur guided tour door het Tower of David Museum. Erg interessant: van de vroege Joodse periode van Abraham (ca. 2000 jaar voor de moderne jaartelling), naar de tijd van illustere koningen als David en Salomon, vervolgens via Assyriers en Babyloniers naar de Romeinen en Grieken en toen de Moslims, die hardhandig werden verdreven door de kruisvaarders, die op hun beurt ook weer hun biezen moesten pakken toen Salah eh-Din aan de horizon verscheen, gevolgd door een periode van Mamluk-overheersing, Ottomaanse hegemonie, Britten (na WO I), naar de moderne geschiedenis vanaf 1947....Een hele kluif, maar erg interessant en met mooie uitzichtspunten over de oude stad. Extra'tje is dat het museum gebouw zelf al dateert van de tijd van Herodus, een stroman van de Romeinen, (1e eeuw na Christus) en in puike staat verkeert.

Tower of David Museum

Nablus

Van een heel andere orde, maar niet minder interessant was onze trip naar Nablus van afgelopen weekend. Nablus is hier doorgaans vooral een gespreksonderwerp omdat het bekend staat als een plek waar regelmatig botsingen plaatsvinden tussen het Israelische leger en Palestijnse militante bewegingen. Om het gevaar dat uit Nablus komt (zo zien de Israelische autoriteiten het in ieder geval wel) te beteugelen is de stad middels check points hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Zonder speciale toestemming komen mannen tussen de 16 3n 45 sowieso de stad niet uit, auto's mogen zonder autorisatie de stad evenmin uit (de taxi-industrie vaart er wel bij...). De 'gelukkigen' die stad wel uit mogen worden meestal geconfronteerd met ellenlange wachttijden, vaak in de brandende zon. Hoe hoog de spanningen daardoor op kunnen lopen bleek vandaag weer: een Palestijnse studente viel vanochtend een Israelische soldaat bij het check point aan met een chemisch middel (zgn. acid attack). Nablus is dan ook rijk aan 'martelaren,' Palestijnen die zijn gedood in hun strijd tegen de bezetter. Door de hele stad zijn portretten met portretten van de gevallenen te 'bewonderen.'

Toch is Nablus veel meer dan een hotspot in het conflict. De stad is enorm rijk aan historie omdat het op het kruispunt van een aantal belangrijke handelsroutes. De Kanaíeten bouwden er 2000 jaar voor Christus al een stad. Het is ook de plek waar Jezus op weg van Nazareth naar Jeruzalem te drinken kreeg van een Samaritaanse vrouw. Op de plek waar dit volgens de overlevering plaatsvond is nu, in de kelders van de Grieks-Orthodoxe kerk die eroverheen is gebouwd, nog de waterput te bezichtigen. Ook zou in Nablus nog de graftombe van Jozef te vinden zijn, al zijn archeologen het erover eens dat het graf alle kenmerken heeft van een moslimgraf. Dat mag helaas niet verhinderen dat de locatie een bron van religieus-politieke ruzies is geworden, en dus vaak de plek van gewelddadige confrontaties is geweest. In de stad is ook altijd veel commerciele bedrijvigheid geweest. Het bekendste is nog wel de zeepindustrie. Hoofdbestandsdeel van de zeep is olijfolie en het productieproces is al vele eeuwen hetzelfde. Om te drogen wordt de zeep creatief gestapeld, en dat levert leuke plaatjes op.

Een wandeling door de levendige binnenstad van Nablus mocht natuurlijk niet ontbreken.

Vlakbij Nablus ligt Mount Gerizim. Een - hoe kan het ook anders - heilige berg (Adam zou uit het steen van deze heuvel zijn 'ontstaan'). Op de top wonen nu de Samaritanen, tenminste wat er van over is gebleven; Ze zijn nog maar met z'n 700-en. De Samaritanen lijken veel op traditionele Joden, maar verschillen op een paar belangrijke punten. Belangrijk onderscheid is dat de Samaritanen niet geloven dat Abraham ooit in Jeruzalem is geweest. Isaac zou niet zijn geofferd op de plek waar nu de Tempelberg is, maar op Mount Gerizim. Dit, en nog veel meer, werd ons uitgelegd door een Samaritaanse priester.

De Dode Zee rollen
Alsof het allemaal nog niet genoeg is, hebben we een weekje eerder ook nog een bezoek gebracht aan het museum waar de Dode Zee-rollen worden bewaard. Meer dan 900 originele documenten, waaronder handschriften van de Hebreeuwse Bijbel en het Oude Testament. Ze werden ontdekt tussen 1947 en 1956 in elf grotten in de buurt van de nederzetting van Qumran bij de Dode Zee. De documenten zijn ondergronds te bewonderen in het Israel museum. Hieronder een foto van de 'bovenkant'. Het witte 'ding' moet lijken op een deksel van de stenen kruik waarin de rollen zaten toen ze werden ontdekt, en is wit om het 'goede' in de mens te symboliseren. Aan de overkant staat een zwarte muur symbool voor het kwaad, dat in ieder mens schuilt (of zoiets...).

Don't mess with the Zohan
Nou, genoeg cultuur voor eventjes, anders gaan jullie denken dat we niks anders meer ondernemen. Vrees niet om deze cultuurmarathon te compenseren zijn we zaterdag naar een Adam Sandler film gegaan: Don't Mess with the Zohan. Hilarisch, extra leuk om dat de hoofdpersoon een ex-Mossad man speelt, die er tussenuit wil om zijn ware droom na te jagen: het werken in een trendy New Yorkse kapsalon, zijn verleden blijft hem echter achtervolgen...Een film vol ongein, foute sexgrappen en stereotypen, maar omdat het gaat over deze regio extra leuk.